اندازه گیری سنجش و ارزشیابی در تربیت بدنی
ارزشيابي فعاليتي است که ماهيت آن آموزشي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است، به کمک ارزشيابي مي‌توان مقايسه‌اي ميان اهداف و عملکرد برنامه انجام داد. در بُعد آموزشي، معلم يا مربي از طريق اندازه‌گيري، سنجش و ارزشيابي قادر خواهد بود تا اهداف، محتواي برنامه و عملکرد خود و فراگير را مورد بررسي قرار دهد. کتاب حاضر تلاش دارد تا ضرورت اندازه‌گيري، سنجش و ارزشيابي، آشنايي با مفاهيم آنها، آزمون‌هاي آمادگي جسماني در دو بخش قابليت‌هاي جسماني و حرکتي و آزمون‌هاي مهارتي، آمار توصيفي و استنباطي، چگونگي استفاده از نرم‌افزار جهت محاسبه داده‌ها و همچنين سازماندهي ومديريت اجراي برنامه‌ها و بالاخره نحوه استاندارد کردن نمره‌ها را به بحث بگذارد و اميد است که اساتيد، دانشجويان و همچنين مربيان بتوانند از آن به نحو احسن بهره ببرند.
برای بررسی هر متغیری و اینکه متخصصین تربیت بدنی و علوم ورزشی در حوزه‌های تغذیه ، علم تمرین ، حرکات اصلاحی و غیره از پیشرفت شرایطی که به وجود آوردن آگاهی یابند نیاز به اندازه گیری سنجش داشته تا بر درستی برنامه و عملکردشان صحه گذارد بنابراین اندازه گیری ، سنجش و ارزشیابی از اهمیت بسیار بالایی برای متخصصین ، مربیان و معلمین در این حوزه برخوردار است ارزشیابی فعالیتی است که ماهیت آن آموزشی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی است به کمک ارزشیابی می توانیم مقایسه میان اهداف و عملکرد برنامه انجام داد . در بعد آموزشی معلم یا مربی از طریق اندازه گیری ، سنجش و ارزشیابی قادر خواهد بود تا اهداف محتوای برنامه عملکرد خود و فراگیر را مورد بررسی قرار دهد . کتاب حاضر تلاش دارد تا ضرورت اندازه گیری ، سنجش ، ارزشیابی آشنایی با مفاهیم آنها آزمون های آمادگی جسمانی در دو بخش قابلیتهای جسمانی و حرکتی و آزمونهای مهارتی آمار توصیفی و استنباطی چگونگی استفاده از نرم افزار جهت محاسبه داده ها و همچنین سازماندهی و مدیریت اجرایی برنامه‌ها و بالاخره نحوه استاندارد کردن نمره ها را به بحث بگذارد امید است که اساتید دانشجویان و همچنین مربیان بتوانند از آن به نحو احسن بهره برند.
فصل اول اندازه گیری و ارزشیابی
اهداف ورزش و تربیت بدنی/اهمیت اندازه گیری،سنجش و ارزشیابی/کاربرد اندازه گیری،سنجش و ارزشیابی در طبقه بندی هدف های تربیت بدنی در حیطه یادگیری/ارتباط حیطه های سه گانه/کاربران اندازه گیری،سنجش و ارزشیابی/اندازه گیری/ کاربرد اندازه گیری در تعیین میزان آمادگی عمومی افراد جامعه/ کاربرد اندازه گیری در انتخاب افراد جامعه برای مشاغل و مسئولیت های ویژه/کاربرد اندازه گیری در شناسایی استعدادهای ورزشی/کاربرد اندازه گیری در انتخاب و ارزشیابی قهرمانان ورزشی/کاربرد اندازه گیری در برنامه ریزی آموزشی/معاینات پزشکی/آزمون های تربیت بدنی/فرآیند اندازه گیری/سنجش/فرایند سنجش/کاربرد سنجش/ارزشیابی و معیارهای آن/کاربرد های ارزشیابی/ معیارهای ارزشیابی/انواع ارزشیابی/ارزشیابی ورودی/ارزشیابی تکمیلی/ارزشیابی پایانی/ارزیابی کاربرد/ارزیابی/ تفاوت ارزیابی و ارزشیابی/تشابهات ارزیابی و ارزشیابی
♦ اندازه گیری،سنجش و ارزشیابی که بهترین وسیله برای جمع آوری اطلاعات یک جامعه است در موقعیتی ساده مانند تعیین سرعت متوسط دویدن یا موقعیت حساس تر و پیچیده تر مانند بررسی علمی و مسائل فیزیولوژیکی اهمیت دارد . گرچه در تربیت بدنی تعیین میزان عواملی مانند قدرت و سرعت ممکن است بیشتر از بررسی هوش و شخصیت افراد کاربرد داشته باشد ؛ اندازه گیری ، سنجش و ارزشیابی معیار و محکی برای برنامه ای خوب به اهداف مورد نظر آن است زیرا که معلم و مربی با اندازه گیری توانایی های افراد و ارزشیابی نتایج حاصل می تواند به نقاط ضعف و قوت آن ها پی برده و برنامه‌های آتی را بر پایه دریافتهای خود پی‌ریزی کند.
فصل دوم نمرات استاندارد
نمرات استاندارد/ویژگی نمرات استاندارد/نمره z/کاربرد نمره z/ موارد عدم کارایی نمره z/ویژگیهای نمره z/مقیاس درجه بندی T/محاسبه نمره T برای نمره های گروه بندی شده/محاسبه نمره T برای نمره های گروه بندی نشده/مقیاس درجه بندی درصدی/محاسبه امتیاز درصدی برای نمره های گروه بندی نشده/نقاط ضعف امتیاز درصدی در گروه های کوچک
♦ بسیاری از آزمون هایی که در تربیت بدنی انجام می گیرند دارای واحدهای متفاوتی هستند برای مثال رکورد در دوها بر اساس زمان و بر حسب ثانیه ، در پرتاب ها و پرش ها بر حسب متر و سانتی متر و در آزمون هایی مانند دراز و نشست برحسب تعداد است ؛ واحد اندازه گیری قدرت کیلوگرم و پاوند است و در آزمون والیبال تکرار های صحیح انجام حرکاتی مانند پنجه زدن ملاک ارزشیابی توانایی افراد است بنابراین آزمونهای مختلف واحدهای اندازه گیری متفاوتی دارد. نمره های استاندارد وضعیت افراد یا نمره ها را نسبت به یک نفر یا شاخص تعیین می‌کند به عبارت دیگر این نمره ها موقعیت قرارگیری هر نمره را در بالا و یا پایین میانگین بیان می‌کند نمره‌های استاندارد ما با مقیاس فاصله ای نمایش داده می شود گرچه در شرایط نظیر رتبه‌های درصدی با مقیاس ترتیبی هم تعیین می‌شوند ولی هدف همه آنها تعیین وضعیت و موقعیت فرد در گروه می باشد.
فصل سوم انتخاب آزمون
ویژگی های مطلوب در انتخاب آزمون/روایی یا اعتبار/مربوط بودن/پایایی/ اعتبار یا روایی محتوا/ اعتبار یا روایی صوری/اعتبار یا روایی آینده‌نگر یا پیش‌بین/اعتبار یا روایی همزمان/اعتبار یا روایی سازنده/پایایی یا ثبات/عینیت/عملی بودن/سطح روایی و پایایی بودن آزمون های تربیت بدنی/روابط روایی و پایایی/ضریب دشواری/ضریب تمیز/ انتخاب موارد آزمون برای اندازه گیری عوامل مورد نظر/ تعیین روش دقیق اجرا و امتیاز گذاری آزمون/تعیین ضریب پایایی آزمون/تعیین ضریب عینیت آزمون/بررسی دوباره آزمون جدید/تهیه جدول نورم
♦ افرادی که با مسائل تعلیم و تربیت سر و کار دارند در هنگام اندازه گیری ویژگیهای افراد یا گروه ها اغلب با مشکل انتخاب بهترین روش برای این منظور مواجه می شود . در انتخاب هر آزمون ویژگیهای وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از روایی،پایایی،عینیت و عملی بودن ؛ روایی به دقت عامل مورد اندازه‌گیری پایایی و امنیت ثبات نتایج اندازه گیری و عملی بودن به امکان اجرای آزمون مربوط می‌شود.
فصل چهارم آمادگی جسمانی
آمادگی جسمانی/پیکرسنجی و آزمونهای آن/وزن کشی زیر آب/استفاده از وزن‌کشی زیر آب/نسبت تغییرات جابجایی هوا/اندازه گیری ترکیب کلی بدن با استفاده از دو سطح اشعه ایکس/آزمون اندازه گیری چربی زیرپوستی/روش مقاومت جریان بیو الکتریکی/آزمون اندازه گیری توده بدنی/آزمون نسبت کمر به باسن/آزمون قد ایستاده/آزمون اندازه گیری وزن بدن/آزمون قد نشسته/آزمون محیط اندام‌های بدن/اندازه گیری عرض شانه/کاربرد آزمون های انعطاف پذیری/نتایج تحقیقات مربوط به انعطاف پذیری/روش های مستقیم اندازه گیری انعطاف پذیری ایستا/روشهای آزمون گونیامتر/روش آزمون فلکسومتر/ روش آزمون اینگلینومتر/ آزمون بالابردن شانه‌ها/آزمون نشستن و خم شدن به جلو/آزمون نشستن و خم شدن به جلو اصلاح شده/آزمون نشستن و خم شدن به جلو با یک پا/آزمون خم شدن بالاتنه بزرگسالان/آزمون خم شدن به جلو روی صندلی/آزمون انعطاف پذیری مچ پا/آزمون باز شدن بالاتنه/آزمون انعطاف پذیری رساندن دست ها به هم در پشت بدن/آزمون چرخش تنه/آزمون انعطاف پذیری ایستای مفصل شانه/آزمون انعطاف پذیری ایستای مچ پا/آزمون انعطاف پذیری کشاله ران/کاربرد آزمونهای قدرت/نتایج تحقیقات مربوط به قدرت/آمادگی عضلانی آزمون قدرت عضلات شکم/آزمون آمادگی جسمانی مک کلوی/ آزمون آموزش کشش بارفیکس با وزنه/آزمون پرس سرشانه به حالت ایستاده/آزمون قدرت عضلات پشت/آزمون قدرت بیشینه/آزمون پرس سینه/آزمون قدرت و استقامت بالا تنه و اندام های پایینی/آزمون قدرت دست/آزمون قدرت عضلانی ایستا با کابل تنسیومتر/آزمون خم کردن بازو برای سالمندان/آزمون نشستن برخاستن از روی صندلی ۳۰ ثانیه ای/ آزمون های استقامت عضلانی پویا/ آزمون های استقامت عضلانی اینستا/آزمون های اقامت عضلانی ایستای زمانی/ کاربرد آزمونهای استقامت عضلانی/تحقیقات مربوط به استقامت عضلانی/آزمون دراز و نشست با زانوی خمیده/آزمون دراز و نشست نیم‌خیز/آزمون شنا سوئدی/آزمون آویزان شدن از بارفیکس با رنج خمیده/کشش بارفیکس/آزمون اصلاح شده کشش بارفیکس/کاربرد آزمونهای دستگاه گردش خون و تنفس/آزمون آمادگی دستگاه قلبی -عروقی-تنفسی/ آزمون بورس/آزمون حداکثر چرخ کارسنج آستراند/آزمونهای راه رفتن راک پورت/آزمون بالک/آزمون آمادگی پله آزمون/پله کویین/آزمون پله هاروارد/آزمون پله دو دقیقه ای/ آزمون سلون/آزمون پله سه دقیقه ای/آزمون آمادگی چند مرحله ای/آزمون استقامتی یو-یو/شاخص های اندازه گیری با روش ساده در تعیین آمادگی قلبی-عروقی-تنفسی/آزمون تعداد تنفس/آزمون راه رفتن ۶ دقیقه ای برای سالمندان
♦ آمادگی جسمانی مفهوم گسترده ای دارد اما دانشکده طب و ورزش آمریکا تعریف آمادگی جسمانی را چنین بیان می کند : قابلیت اجرای سطوح متوسط یا شدید فعالیت بدنی بدون خستگی بی مورد و حفظ این قابلیت در سراسر دوره زندگی یا انجمن آمادگی جسمانی و ورزشی ریاست جمهوری آمریکا تعریف ذیل را بیان کرده است توانایی انجام فعالیت های روزانه با قدرت هوشیاری بدون خستگی بی مورد و با انرژی فراوان و لذت بردن از سرگرمی های اوقات فراغت و توانایی روبرو شدن با موارد اضطراری پیش‌بینی نشده ؛ با توجه به اینکه هدف در اینجا اندازه‌گیری عوامل جسمانی افراد است برای آگاهی بیشتر معلمان و مربیان عوامل مهم برای طرح انجام آزمونهای مختلف بیان می شود.
فصل پنجم آمادگی حرکتی
آمادگی حرکتی/کاربرد آزمون های توان/نتایج تحقیقات مربوط به توان/آزمونهای توان عضلانی/آزمون پرش جفتی درجا/آزمون توان مارگاریا کالامن/ آزمونهای توان با استفاده از توپ های سنگین/آزمون پرتاب توپ سنگین به صورت نشسته/آزمون پرتاب توپ سنگین از بالا سر/آزمون پرتاب توپ سنگین در حالت ایستاده/آزمون پرتاب توپ سنگین از بین پاها/کاربرد آزمون های تعادل/نتایج تحقیقات مربوط به تعادل/آزمون تعادل بر روی عرض چوب/آزمون تعادل ایستادن/آزمون تعادل روی چوب موازنه/آزمون پویای تعادل وضعیتی/آزمون تعادل پویا/آزمونهای کشش عملکردی/کاربرد آزمونهای سرعت حرکت و زمان واکنش/نتایج تحقیقات مربوط به سرعت حرکت و زمان واکنش/آزمون واکنش پای نلسون/آزمون سرعت حرکت نلسون/آزمون دوی سرعت ۶ ثانیه/آزمون ۵۰ یارد سرعت/آزمون ۳۰ متر شتابی/آزمون دوی سرعت ۴۰ یارد/آزمون دوی سرعت ۶۰ یارد/آزمون انتخاب پاسخ حرکتی نلسون/ کاربرد آزمون های چابکی/نتایج تحقیقات مربوط به چابکی/آزمون دویدن مارپیچ/آزمون چابکی ۵ در ۵/آزمون پرش جفتی به پهلو/آزمون بورپی/آزمون چابکی اپی نویز/آزمون دو بومرنگ/آزمون رفت و برگشت سریع/آزمون چابکی T /آزمون مانع شش ضلعی/آزمون پرش چهارگوش/آزمون تغییر مسیر جانبی
♦ توان عبارتند از قابلیت فرد در به کارگیری قدرت نزدیک به حداکثر در کوتاه‌ترین زمان ممکن است یا به عبارت ساده‌تر قابلیت بکارگیری قدرت در سرعت را توان گویند ; آزمون هایی مانند پرش عمودی ، پرش جفتی و پرتاب وزنه یا حرکاتی که به شکل انفجاری و در حداقل زمان انجام می شود توان فرد را اندازه گیری می کند.
فصل ششم مهارتهای ورزشی
تعیین روایی در آزمونهای مهارتهای ورزشی/مشکلات در اندازه‌گیری مهارتهای ورزشی/آزمونهای قابلیت مهارتی بسکتبال جانسون/آزمونهای بسکتبال نوکس/آزمون شوت منطقه‌ای از روبه‌رو/آزمون شوت پنالتی/آزمون شوت سه گام/آزمون پاس سریع/آزمون مهارتی بسکتبال ایفرد/آزمون دریبل کنترلی/ آزمون حرکت پای دفاع/آزمون دریبل در فوتبال/آزمون فوتبال مکدونالد/دوی ۳۰۰ متر با توپ/آزمون آبشار زدن والیبال/ آزمون پاس والیبالی ایفرد/آزمون والیبال برادی/آزمون سرویس کوتاه فرانسوی/آزمون سرویس راسل و لانگ/آزمون سرویس بلند/آزمون ضربه فورهند/آزمون ضربه بک هند/ آزمون سرویس بلند اسکات و فاکس/آزمون تعیین میزان موفقیت تنیس/آزمون شوت قدرتی
♦ یکی از اهداف مهم تربیت بدنی توسعه مهارت های عصبی-عضلانی است یکی از راه های دسترسی به این هدف آن است که معلمان و مربیان از وسایل اندازه گیری دقیق و معتبر برای کمک به ارزشیابی در زمینه های موثر استفاده کنند . بخشی از برنامه های تربیت بدنی اختصاص به یادگیری مهارت های ورزشی دارد بنابراین کوشش برای ساخت آزمون های علمی معتبر و عینی در فعالیت ورزشی مختلف اهمیت بسیار دارد.
فصل هفتم مروری بر مفاهیم آماری و کاربرد نرم افزار spss در محاسبات مربوطه
نمونه گیری تصادفی ساده/نمونه گیری طبقه ای/نمونه گیری خوشه ای/روش تدوین جدول فراوانی/ویژگیهای جدول توزیع فراوانی/نمودار دایره ای/نمودار چند ضلعی/نمودار چند ضلعی متراکم/نمودار پراکندگی/میانگین-معدل/محاسبه میانگین/روش محاسبه میانگین مرکب/محاسبه میانه در نمره های گروه بندی نشده/محاسبه میانه در نمره های گروه بندی شده/ویژگی های میانه/نما/محاسبه نما در نمره های گروه بندی شده/محاسبه نما در نمره های گروه بندی نشده/اندازه های پراکندگی/دامنه تغییرات/انحراف از میانگین/انحراف چارکی/واریانس و انحراف معیار/محاسبه واریانس و انحراف معیار/ویژگیهای واریانس/ویژگیهای انحراف معیار/منحنی نرمال/منحنی نرمال استاندارد/کاربرد منحنی طبیعی در تفسیر داده ها/نرم افزار spss و ترسیم جدول/استفاده از نرم افزار SPSS برای ترسیم نمودار میله ای/استفاده از نرم افزار SPSS برای ترسیم نمودار دایره ای/استفاده از نرم‌افزار spss برای ترسیم هیستوگرام/کاربرد روشهای آمار استنباطی در اندازه گیری و ارزشیابی/آزمون فرضیه/انواع فرضیه/انواع ضریب همبستگی/ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون/همبستگی و پیش بینی/محدودیت های r/پیش بینی /پیش بینی خطی ساده/ آماده سازی داده ها/روش کار با نرم افزار spss/شاخص های گرایش مرکزی/تحلیل داده‌های استنباطی/تجزیه و تحلیل داده‌های استنباطی با استفاده از نرم افزار spss/آزمون تفاوت ها/آزمون T مستقل/ آزمون T همبسته/آنالیز واریانس/مقدمه‌ای بر آزمونهای غیر پارامتریک/اشتباهات رایج در موقع استفاده از آزمونهای غیر پارامتریک/آزمون غیر پارامتریک u من ویتنی/آزمون کای -اسکوئر/آزمون کای اسکوئر با استفاده از نرم افزار spss/آزمون های ارتباط سنجی/آزمون های همبستگی/تعیین همبستگی با استفاده از نرم افزار spss/تحلیل رگرسیون/تحلیل داده های کیفی
♦ تمام اعمالی که در رابطه با انتخاب آزمون و برگزاری آن انجام می‌شود وقتی نتیجه دارد که اطلاعات جمع آوری شده به نحو احسن تجزیه و تحلیل شود در این بخش کوشش برای این است که مطالب لازم در تشریح اطلاعات به دست آمده از یک آزمون بررسی شود.
فصل هشتم سازماندهی و مدیریت در شیوه اجرای برنامه های اندازه گیری و ارزشیابی
انتخاب آزمون/اطمینان از اجرای آزمون به صورت گروهی/تامین وسایل نیروی انسانی مجرب موردنیاز/اطلاع رسانی در رابطه با روش اجرای آزمون/کاربرد نتایج آزمون ها/برنامه ریزی برای تامین ایمنی اجرای آزمون
♦ از مهم ترین مسائلی که مربیان ، طراحان ، آزمون کنندگان و معلمان باید به آن توجه داشته باشند آمادگی جسمانی افراد است که علاوه بر انتخاب آزمونهای مناسب باید به نحوه اجرا ، مدیریت و سازماندهی آزمون ها نیز توجه خاص داشت.
فصل نهم روش های نمره دادن
نمره دادن/لزوم طرح نمره دادن در تربیت بدنی/تدریس برای آزمون درمقابل تدریس برای یادگیری/مشکلات نمره دادن در تربیت بدنی/اصول نمره گذاری/تبدیل امتیاز های درصدی و نمره های T نمره های حرفی/تبدیل امتیاز های درصدی و T به معیار ۲۰ نمره ای/روش تعدیل نمودن نمره ها/نقش ضرایب بر ارزش هر آزمون
♦ نمره‌های جوانان بخش مهمی از برنامه تربیتی آنها را شامل می‌شود علاوه بر اهداف مشخص شده احتمالاً نمره مهمترین وسیله ارتباط والدین و مدرسه بدون توجه به ارزشی که ممکن است کار نامه برای معلم داشته باشد والدین اهمیت زیادی برای نمره های فرزندان خود قائل است با شناخت این واقعیت کارنامه برای مدیران مدارس ارزشی بیش از فهرست نمره های دانش آموزان پیدا می‌کند و به عنوان مثال یک کارنامه ممکن است دارای چند برگ شامل نمره های درسی ، پیشرفت تحصیلی و گزارش از عادات و رفتار دانش آموز در محیط مدرسه باشد والدین کلیه این گزارش ها را با دقت بررسی می‌کند زیرا اینها اطلاعات با ارزشی در مورد فرزندشان است.